Trillingen op de werkvloer: hoe voorkom je schade op lange termijn?

Waarom is trillingsblootstelling een probleem?

Volgens schattingen van de Europese OSHA gaan er jaarlijks tot 600 miljoen werkdagen verloren als gevolg van werkgerelateerde gezondheidsproblemen zoals spier- en skeletletsels – waarvan een aanzienlijk deel wordt veroorzaakt door overmatige blootstelling aan trillingen.

In het Verenigd Koninkrijk alleen al gaat het om 300.000 werkdagen per jaar die verloren gaan door hand-arm gerelateerde klachten. Deze letsels worden vooral veroorzaakt door trillend handgereedschap zoals breekhamers, slijpmachines, boorhamers en zagen.

Twee vormen van trillingsrisico

Er zijn twee belangrijke categorieën trillingsblootstelling:

• Hand-Arm Vibratie (HAV): Trillingen die via het handgereedschap op de hand, arm of pols worden overgedragen.
• Whole-Body Vibratie (WBV): Trillingen die via stoelen of vloeren het volledige lichaam bereiken, typisch bij bestuurders van zware machines.

Beide vormen kunnen leiden tot chronische aandoeningen zoals gevoelloosheid, tintelingen, pijn of zelfs blijvend functieverlies.

Europese en nationale wetgeving

De Europese Richtlijn 2002/44/EG bepaalt minimumvereisten voor bescherming tegen vibratierisico’s. Lidstaten mogen strengere normen hanteren, wat onder meer het geval is in Duitsland, Finland en Polen.

In Nederland is deze richtlijn vertaald naar de Arbowet, die werkgevers verplicht stelt om:

• De blootstelling aan trillingen te meten of te berekenen;
• De risico’s te evalueren en waar nodig maatregelen te nemen;
• Medische monitoring aan te bieden aan werknemers die risico lopen.

Toch blijkt uit onderzoek dat veel werkgevers in Europa (nog) geen metingen uitvoeren – in België bijvoorbeeld slechts 45% – wat wijst op een gebrek aan bewustzijn of middelen.

Welke gereedschappen geven het meeste risico?

Roterend en percussief handgereedschap vormt het grootste risico. Denk aan:

• Slijpers
• Breekhamers
• Klopboormachines
• Boorhamers
• Reciprozagen

Vaak zijn het niet alleen de trillingswaarden zelf, maar vooral de blootstellingsduur die de doorslag geven. Zelfs gereedschap met lagere vibratiewaarden kan bij langdurig gebruik schadelijk zijn.

Praktische oplossingen om het risico te beperken

Een combinatie van technische, organisatorische en persoonlijke maatregelen is het meest effectief:

1. Kies voor trillingsarme gereedschappen

MILWAUKEE® ontwikkelde onder andere de M18 FUEL™ SURGE™ ¼” Slagschroevendraaier en M12 FUEL™ reeks, beide ontworpen met het oog op minimale trillingsniveaus – zonder te compenseren op kracht of efficiëntie.

2. Werk met duidelijke tijdslimieten

Blootstellingstijd moet gemonitord worden. Hiervoor bestaan handige apps en berekeningstools (zoals de MILWAUKEE® One-Key™ app) waarmee je veilig kunt plannen.

3. Onderhoud je gereedschap goed

Slecht onderhouden gereedschap veroorzaakt vaak meer trillingen. Regelmatig onderhoud is dus essentieel.

4. Leid medewerkers op

Zorg dat vakmannen weten hoe ze veilig met trillende machines moeten omgaan. Denk aan juiste grip, houding en afwisseling van taken.

Conclusie: veiligheid begint bij bewustwording

Blootstelling aan trillingen is geen 'ver-van-je-bed-show', maar een reëel risico dat vraagt om actie. MILWAUKEE® neemt deze uitdaging serieus en biedt oplossingen die niet alleen de productiviteit verhogen, maar ook de gezondheid van de gebruiker centraal stellen.

Wil je dieper ingaan op de feiten, risico’s en aanbevelingen rond trillingen? Lees dan de volledige whitepaper hier.